Суд тизимида янги қонунчилик бўйича аҳолига суд муҳокамаларда масофадан иштирок этиш учун янада қулай шароитлар яратиш юзасидан Қонун қабул қилинди.
Кейинги йилларда мамлакатимизда судлов фаолиятини рақамлаштириш бўйича амалга оширилган ислоҳотлар фуқароларнинг ўз ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш юзасидан судларга мурожаат қилишини либераллаштириш, умуман одил судловга эришиш даражасини ошириш, шунингдек аҳолига суд муҳокамаларида масофадан иштирок этиш учун янада қулай шароитлар яратиш мақсадида кенг кўламли ишлар амалга оширилмоқда.
Ўзбекистон Республикасининг 2025-йил 11-мартдаги “Аҳолига суд муҳокамаларда масофадан иштирок этиш учун янада қулай шароитлар яратиш муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг арим қонун ҳужжатларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги ЎРҚ-1047-сон Қонунини билан Ўзбекистон Республикасининг Фуқаролик процессуал кодексининг 209-моддасига, Ўзбекистон Республикасининг Иқтисодий процессуал кодексининг 166-моддасига, Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодексининг 144-моддасига ўзгартириш ва қўшимчалар киритилди.
Унга кўра, Ўзбекистон Республикасининг Фуқаролик процессуал кодексининг 209-моддасининг иккинчи ва учинчи қисмлар қуйидаги таҳрирда, яъни:
«Ишда иштирок этувчи шахсларнинг видеоконференцалоқа режимидаги суд мажлисида иштирок этишини таъминлаш учун кўрсатилган шахсларнинг яшаш жойи, жойлашган ери ёки турган жойи бўйича тегишли судларнинг видеоконференсалоқа тизимларидан ёхуд ишни кўраётган суднинг мобил видеоконференцалоқа тизимидан фойдаланилади.
Ишда иштирок этувчи шахсларнинг видеоконференцалоқа режимидаги суд мажлисида иштирок этишини таъминлаётган суд ушбу шахсларнинг келган-келмаганлигини текширади ва келган шахсларнинг шахсини аниқлайди. Видеоконференцалоқа режимидаги суд мажлисида мобил видеоконференцалоқа тизимидан фойдаланган ҳолда иштирок этаётган шахсларнинг шахси ишни кўраётган суд томонидан ахборот технологияларидан фойдаланган ҳолда аниқланади» деб баён этилиши;
қуйидаги мазмундаги тўртинчи қисм билан, яъни:
«Видеоконференцалоқа режимидаги суд мажлисида видеоконференцалоқа тизимидан фойдаланган ҳолда иштирок этаётган гувоҳларга, экспертларга, мутахассисларга, таржимонларга ўз ҳуқуқлари, мажбуриятлари ва жавобгарлиги тушунтирилганлиги, шунингдек гувоҳнинг қасамёди аудио- ва видеоёзув орқали қайд этилади ва бу ҳақда суд мажлиси баённомасида кўрсатилади» деб тўлдириш белгиланган.
Ўзбекистон Республикасининг Иқтисодий процессуал кодексининг 166-моддаси қуйидаги мазмундаги учинчи қисм билан, яъни:
«Ишда иштирок этувчи шахсларнинг видеоконференцалоқа режимидаги суд мажлисида иштирок этишини таъминлаш учун кўрсатилган шахсларнинг яшаш жойи, жойлашган ери ёки турган жойи бўйича тегишли судларнинг видеоконференцалоқа тизимларидан ёхуд ишни кўраётган суднинг мобил видеоконференцалоқа тизимидан фойдаланилади» деб тўлдириш белгиланган;
учинчи ва тўртинчи қисмлар тегишинча тўртинчи ва бешинчи қисмлар деб ҳисобланиши;
қуйидаги мазмундаги бешинчи қисм билан, яъни:
«Видеоконференцалоқа режимидаги суд мажлисида видеоконференцалоқа тизимидан фойдаланган ҳолда иштирок этаётган гувоҳларга, экспертларга, мутахассисларга, таржимонларга ўз ҳуқуқлари, мажбуриятлари ва жавобгарлиги тушунтирилганлиги аудио- ва видеоёзув орқали қайд этилади ва бу ҳақда суд мажлиси баённомасида кўрсатилади» деб тўлдирилиши белгиланган;
бешинчи қисм олтинчи қисм деб ҳисобланиши кўрсатиб ўтилган.
Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодексининг 144-моддаси қуйидаги мазмундаги учинчи қисм билан:
«Ишда иштирок этувчи шахсларнинг видеоконференцалоқа режимидаги суд мажлисида иштирок этишини таъминлаш учун кўрсатилган шахсларнинг яшаш жойи, жойлашган ери ёки турган жойи бўйича тегишли судларнинг видеоконференцалоқа тизимларидан ёхуд ишни кўраётган суднинг мобил видеоконференцалоқа тизимидан фойдаланилади» деб тўлдирилди;
учинчи ва тўртинчи қисмлар тегишинча тўртинчи ва бешинчи қисмлар деб ҳисоблаш белгиланди;
қуйидаги мазмундаги бешинчи қисм билан, яъни:
«Видеоконференсалоқа режимидаги суд мажлисида видеоконференсалоқа тизимидан фойдаланган ҳолда иштирок этаётган гувоҳларга, экспертларга, мутахассисларга, таржимонларга ўз ҳуқуқлари, мажбуриятлари ва жавобгарлиги тушунтирилганлиги аудио- ва видеоёзув орқали қайд этилади ва бу ҳақда суд мажлиси баённомасида кўрсатилади» деб тўлдириш белгиланди;
бешинчи қисм олтинчи қисм деб ҳисобланиши белгилаб қўйилди.
Шунингдек, Ўзбекистон Республикасининг 2025-йил 11-мартдаги ЎРҚ-1047-сон Қонунининг 4-моддасида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси:
ҳукумат қарорларини ушбу Қонунга мувофиқлаштирди;
республика ижро этувчи ҳокимият органлари ушбу Қонунга зид бўлган ўз норматив-ҳуқуқий ҳужжатларини қайта кўриб чиқишлари ва бекор қилишларини таъминлаш кўрсатиб ўтилган.
Сирдарё вилоят маъмурий судининг судьяси М.Хайдаров
Сирдарё вилоят маъмурий судининг судья катта ёрдамчиси Й.Қўлдошев