Ҳалоллик вакцинаси атамасининг мазмун-моҳияти.
«Ҳалоллик вакцинаси» билан эмланган янги авлодни тарбиялаш устувор вазифамиздир — Шавкат Мирзиёев
- “Ҳалоллик” ва “вакцина” сўзларининг маъноси.
Ҳалол сўзи арабча сўз бўлиб “ижозат этилган – исломда рухсат берилган” деган маънони англатади.
Ислом энциклопедиясида халол сўзига («эркин», «боғланмаган», «тугунни ечиш») – рухсат бериш; фарз, мандуб ва мубоҳ тушунчаларига кирувчи руҳсат этилган хатти-ҳаракатлар; ман этилган хатти- ҳаракатлар (ҳаром)нинг зидди.
Вакцина (лотинча vaccina. – сигирга оид), эмлашда ишлатиладиган моддалар – инфекцион касалликларнинг олдини олиш ёки даволаш мақсадида қўлланиладиган препаратлардир.
Ҳалоллик вакцинаси билан эмлаш бу – ҳар бир инсон онги ва қалбига амалдаги қонунларга сўзсиз итоат қилиш ҳамда ислом дини шариатига мос шаклда яшашга ўргатиш билан боғлиқ бўлган тарбиявий аҳамиятга эга бўлган билимларни сингдирилишидир.
“Ҳалоллик вакцинаси” – коррупцияга қарши курашиш чора-тадбирлари мажмуаси. Бу атама илк бор Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 24 январдаги Олий Мажлисга Мурожаатномасида тилга олинган. Коррупцияга қарши курашда адолат бош мезон ҳисобланади. Бунга эришишнинг ягона йўли “ҳалоллик вакцинаси”дир.
Инсоннинг инсонийлиги унинг ҳаллолиги ва поклиги билан ўлчанади. Шунинг учун ота-боболаримиз ҳамиша пок ва ҳалол бўлишга даъват этиб келган, ҳалол билан ҳаромни фарқлаш тўғрисида насиҳат қилишган.
Бугунги кунда ҳам ҳалоллик ва поклик масаласига ҳаётимизнинг яхшиланиши ва инсонийлигимизнинг мезони сифатида қаралмоқда. Президентимиз Ш.Мирзиёев бу борадаги ишлар самарадорлигини таъминлашда, турли иллатлардан холи, фаровон, одил жамиятни қуришда энг муҳим “ричаг” – ҳар биримиз ўзимизни “ҳалоллик вакцинаси” билан эмлашимиз кераклигини таъкидлади. Дарҳақиқат, айнан ҳалоллик шу вақтга қадар миллатга азоб бериб келаётган дардларга малҳамдир.
- Оилада фарзандларни тарбиялашда “ҳалоллик”ни сингдириш.
Абдурауф Фитрат бобомизнинг қўйидаги – яьни халқнинг аниқ мақсад сари ҳаракат қилиши, давлатманд бўлиши, бахтли бўлиб иззат-ҳурмат топиши, жаҳонгир бўлиши ёки заиф бўлиб хорликка тушиши, бахтизлик юкини тортиши, эътибордан қолиб, ўзгаларга тобе ва қул, асир бўлиши уларнинг ўз ота-оналаридан болаликда олган тарбияларига боғлиқлигиги ҳақидаги фикрларини олға суриб, ҳар биримиз, айниқса, энди ҳаётга кириб келаётган ўғил-қизларимизни амал қилишларини жуда-жуда исташларини баён қилганлар.
Юртимизда азалдан оилани – энг гўзал тарбиянинг ўчоғи сифатида эътироф этиб келинган. Оила – муқаддас даргоҳ.
Бу даргоҳнинг бунёдкорлари бўлмиш ота ва она мансабидаги улуғ зотлар қўйган пойдевор, яратган қаср эса, ҳамиша эъзозга лойиқ бўлиши лозим.
Оила ҳаётнинг абадийлигини, авлодларнинг соғлиғи ва давомийлигини таъминлайдиган, миллий қадрият ва урф-одатларимизни асраб-авайлаб келгуси авлодларга қолдирадиган, шу билан бирга, келажак авлод қандай инсон бўлиб камол топишига бевосита таъсир кўрсатадиган тарбия ўчоғи ҳисобланади.
Ҳар бир фарзанд оилада таваллуд топиб, ота-онасидан тарбияни ҳаёт кўникмаларини яъни одоб-аҳлоқ қоидаларини, харом ва халол, ватанга муҳаббат, юртга садоқат каби тушунчаларни ўрганишида, ота-онанинг фарзандлар тарбиясида роли беқиёсдир.
Юртбошимиз нафақат ёшлар, балки бутун жамиятимиз аъзоларининг билими, савиясини ошириш учун, аввало, илм-маърифат, юксак маънавият муҳимлигини, илм йўқ жойда қолоқлик, жаҳолат ва албатта, тўғри йўлдан адашиш бўлишини қайд этди. Шарқ донишмандларининг “Энг катта бойлик — бу ақл-заковат ва илм, энг катта мерос — бу яхши тарбия, энг катта қашшоқлик — бу билимсизликдир!”, деган ҳикматини алоҳида таъкидлади.
3.Мамлакатимизда “ҳалоллик вакцинаси” ғояси остида амалга оширилаётган ишлар.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 27 май кунги “Ўзбекистон Республикасида коррупцияга қарши курашиш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қабул қилинган фармонида – иқтисодиётни янада равнақ топтириш, халқ фаровонлигини ошириш, мамлакатда инвестиция муҳитини яхшилаш борасидаги стратегик вазифаларни ҳал этиш коррупцияга қарши курашиш соҳасида давлат сиёсатининг самарали амалга оширилишини таъминлаш ҳамда коррупция кўринишларининг сабаб ва шарт-шароитларини бартараф этиш бўйича янги тизимли чоралар кўрилишини таъминлаш алоҳида кўрсатиб ўтилган.
«Онги ва қалби болаликдан „ҳалоллик вакцинаси“ билан эмланган янги авлодни камолга етказиш устувор вазифамиздир. Бу борада БМТнинг Коррупцияга қарши таълим ва ёшларнинг имкониятларини кенгайтириш глобал ресурси дастурини Ўзбекистонда кенг жорий этишдан манфаатдормиз», — деди давлат раҳбари.
Президентимиз бироз ҳазил, озроқ армон билан «… лекин ўша «ҳалоллик вакцинаси»ни қайдан оламиз?» деган фикрни билдириб ўтди. Дарҳақиқат, коррупсияга қарши курашда адолатни бош мезон қилиб олиш айтишга осон. Илгариги тузумлардан маълумки, қайси ташкилотга коррупсия билан курашиш ваколати юклатилса, бу иллатнинг барча ришталари ўша ташкилотга бориб уланаверарди. Бундай ташкилот, коррупсияга қарши кураш эмас, балки уни бошқариш ва тартибга солиш билан мушғул бўлиб кетарди. Ҳеч қандай жазо, ҳеч қандай хавф бунинг олдини ололмаган. Бунинг ягона йўли – «ҳалоллик вакцинаси». Ҳалоллик инсоннинг онгу шуурида бўлиши лозим. Уни эса пайдо қилиш керак. Миллатнинг юзлаб йиллар давомида йиққан билими, тажрибаси, маънавий қадриятлари, албатта, «ҳалоллик вакцинаси»ни пайдо қилиш учун етарли бўлади. Шунинг учун доимо имон, поклик ва ҳалоллик йўлида ҳушёр туришимиз керак. Бу айниқса, ҳозирги кунда янги Ўзбекистон ғоясини изчил амалга оширишда ва бозор муносабатларига кенг йўл очиб берилган даврда ниҳоятда зарур.
2023 йил 19 декабрь куни Коррупцияга қарши курашиш бўйича юксак халқаро мукофот билан тақдирлаш маросимдаги нутқида “Онги ва қалби болаликдан “ҳалоллик вакцинаси” билан эмланган янги авлодни камолга етказиш устувор вазифамиздир“ – дейди Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев.
Сирдарё вилоят маъмурий судисудья катта ёрдамчиси Т.Султанов