Сирдарё вилояти юридик техникумида Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигининг юридик техиникумлари ўқувчилари ўртасида “Маъмурий, фуқаролик, иқтисодий ва жиноят суд ишлари бўйича наъмунавий суд процесслари” танловининг ҳудудий босқичи бўлиб ўтди.
Мазкур танловда суд ишлари бўйича наъмунавий суд процессларини танлови ҳудудий босқичининг маъмурий йўналиши бўйича Сирдарё вилоят маъмурий судининг раиси Т.Қодирқулов ҳакам сифатида иштирок этди ва ўқувчиларни иштирокларини адолатли тарзда баҳолаб борди.
Танлов якунига кўра, “Маъмурий суд ишлари бўйича намунавий суд процесси” йўналиши бўйича вилоят юридик техникумининг 202-гуруҳ ўқувчилари ғолибликга муносиб деб топилди. Ушбу танловда ғолиб бўлган жамоалар республика босқичига йўлланмани қўлга киритишди.
Мазкур танлов якунида вилоят маъмурий судининг раиси Т.Қодирқулов томонидан ушбу юридик техникуми ўқувчиларига маъмурий судларда иш юритиш тартиби бўйича ўзининг бир қатор тушунтиришларини бериб ўтди.
Жумладан, Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодекснинг иккинчи бўлимида биринчи инстанция судида иш юритиш тартиби тўғрисида, яъни ишни суд муҳокамасига тайёрлаш тўғрисидаги ажрим чиқариш, судья ишни суд муҳокамасига тайёрлаш тўғрисида ажрим чиқариш тартиблари, ажримда ўзи ҳамда ишда иштирок этувчи шахслар томонидан амалга оширилиши лозим бўлган ҳаракатлар, ушбу ҳаракатлар амалга оширилиши керак бўлган муддатлар, шунингдек, судьянинг ишни суд муҳокамасига тайёрлаш бўйича ҳаракатлари аризани (шикоятни) иш юритишга қабул қилиш ва иш қўзғатиш тўғрисидаги ажримда баён этилиши ҳақида айтиб ўтди.
Бундан ташқари, МСИЮтКда суд мажлиси ўтказиш тартиби белгиланган бўлиб, унга кўра, иш муҳокамаси суд мажлисида амалга оширилиши, суднинг мажлиси видеоконференцалоқа режимида ўтказилиши мумкинлиги айтиб ўтилди.
Шунингдек, кодексда кўрсатилган судга ариза билан мурожаат қилиш муддатлари ва иш юритишни бошқа асослари ҳақида юридик техникуми ўқувчиларига тушунтиришлар бериб ўтилди.
Танлов якунида, танловда иштирок этган ўқувчилар ўзларини қизиқтирган масалалар юзасидан саволлар билан мурожаат қилиб, тегишли жавобларни олишди.
Ўзбекистон Республикаси Ер кодексида баён этилганидек, ер тўғрисидаги қонун ҳужжатларининг асосий вазифалари ҳозирги ва келажак авлод манфаатларини кўзлаб ердан илмий асосланган тарзда, оқилона фойдаланиш ва уни муҳофаза қилишни, тупроқ унумдорлигини тиклаш ва оширишни, табиий муҳитни асраш ва яхшилашни, хўжалик юритишнинг барча шаклларини тенг ҳуқуқлилик асосида ривожлантириш учун шароит яратишни, юридик ва жисмоний шахсларнинг ер участкаларига бўлган ҳуқуқларини ҳимоя қилишни таъминлаш мақсадида ер муносабатларини тартибга солишдан, шунингдек бу соҳада қонунийликни мустаҳкамлашдан иборат.
Сўнгги йилларда ер билан боғлиқ муносабатларни самарали тартибга солиш, ерларни муҳофаза қилишни такомиллаштириш, ерга оид низоларни олдини олиш, бу борада фуқаро ва тадбиркорларнинг ҳуқуқ ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилишни такомиллаштириш, ерларни бериш тартиби такомиллаштиришга қаратилган муҳим қонунчилик ҳужжатлари қабул қилинди.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 8 июндаги “Ер муносабатларида тенглик ва шаффофликни таъминлаш, ерга бўлган ҳуқуқларни ишончли ҳимоя қилиш ва уларни бозор активига айлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-6243-сон Фармони билан бошланган ер муносабатлари соҳасидаги ислоҳотларни изчил давом эттириш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2024 йил 18 январдаги “Қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ер участкаларини ижарага бериш тартибини такомиллаштириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги №ПФ-15-сонли Фармони қабул қилинди.
Мазкур Фармон билан қуйидаги қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ерларни бериш тартиби ўрнатилди.
Хусусан, 2024 йил 1 мартдан бошлаб қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ер участкаларини ижарага беришда очиқ электрон танлов ўрнига электрон онлайн аукцион савдолари жорий этилди.
Қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ер участкалари электрон онлайн аукцион савдолари орқали ўттиз йилга ижарага берилиши, бунда бошланғич нарх ер участкасининг норматив қиймати миқдорида белгиланди.
Ер участкаларини электрон онлайн аукцион савдоларига чиқариш бўйича материалларни тайёрлаш, қонунчиликка тегишли ўзгартиришлар киритилгунига қадар, очиқ электрон танлов учун белгиланган тартибда, электрон онлайн аукцион савдоларини ўтказиш эса, аукцион савдоларини ташкил этиш ҳамда ўтказиш тартибига мувофиқ амалга оширилади.
Қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ер участкаларини ижарага бериш бўйича электрон онлайн аукцион савдолари ғолибларига ер участкаси нархини уч йил муддатда ҳар ойда тенг улушларда бўлиб-бўлиб тўлашга рухсат берилади.
Деҳқон хўжалиги, якка тартибда боғдорчилик, полизчилик ва чорвачиликни юритиш учун ер участкаларини ижарага бериш бўйича электрон онлайн аукцион савдолари ғолиби бўлган “Темир дафтар”, “Аёллар дафтари” ва “Ёшлар дафтари”да рўйхатда турган фуқароларга ер участкаси нархини беш йил муддатга тенг улушларда фоизсиз бўлиб-бўлиб тўлашга рухсат берилади.
Бундан ташқари, 2024 йил 1 мартдан бошлаб қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ер участкалари ижарачиларига ижарага берилган ер участкалари бўйича ўз ҳуқуқ ва мажбуриятларини ер участкасидан фойдаланиш мақсадини ўзгартирмаган ҳолда бошқа шахсга ўтказишга (қайта ижарага беришга) рухсат берилиши назарда тутилган.
Бунда:
ижарага олувчи ер участкасидан камида уч йил давомида, ушбу банднинг учинчи хатбошисида назарда тутилган ҳолларда эса, камида беш йил давомида ўзи фойдаланган бўлиши шарт, ушбу муддат ижара ҳуқуқи давлат рўйхатидан ўтказилган пайтдан бошлаб ҳисобланади;
юридик шахсларга электрон онлайн аукцион савдолари, очиқ электрон танлов ёки танлов ўтказмасдан давлат органларининг қарорлари билан тўғридан-тўғри ижарага берилган ер участкаларини бошқа шахсга ўтказишга (қайта ижарага беришга) ижара ҳуқуқи давлат рўйхатидан ўтказилган пайтдан бошлаб беш йилдан кейин йўл қўйилади;
ижарага берувчи очиқ электрон танлов натижасига кўра ижара муддатига тенг тақсимланадиган қўшимча тўловларни ёки электрон онлайн аукцион савдолари натижаларига кўра бўлиб-бўлиб тўлаш назарда тутилган тўловларни бирйўла тўлаши шартлиги белгиланди.
Хулоса қилиб айтганида, мазкур Фармон ер участкаларини ажратишнинг барча учун тенг, шаффоф ва бозор тамойилларига асосланган тартибини жорий этиш, ерга оид мулкий ва ҳуқуқий муносабатларда барқарорликни таъминлаш, ерларни муҳофаза қилиш, ер эгаларининг мулкий ҳуқуқларини кафолатлашга хизмат қилади.
Ўтказилган давра суҳбатида, Янгиер шаҳар ҳокимининг ўринбосарлари, ҳокимлик масъул ходимлари ва бошқа ходимлар иштирок этишди.
Давра суҳбати давомида, Ўзбекистон Республикасининг 2023 йил 25 декабрдаги “Суд қарорларининг қонунийлиги ва асослилигини текшириш тартиби такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодексига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш ҳақида”ги ЎРҚ-889-сонли Қонунининг мазмун-моҳияти тушунтириб ўтилди.
Жумладан, киритилган ўзгартиш ва қўшимчалар билан Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодекси 28-боб билан тўлдирилганлиги, хусусан, туманлараро маъмурий судларнинг қонуний кучга кирган, апелляция ёки кассация тартибида кўрилган ишлар бўйича ҳал қилув қарори, ажрими, қарори, шунингдек апелляция ёки кассация инстанцияси судининг қарори, ажрими устидан вилоят ва унга тенглаштирилган маъмурий судларига ишда иштирок этувчи шахслар, шунингдек ишда иштирок этишга жалб қилинмаган, аммо ҳуқуқлари ва мажбуриятлари тўғрисида суд ҳал қилув қарори қабул қилган шахслар, Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича вакил томонидан тафтиш тартибида шикоят қилиниши, Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори ва унинг ўринбосарлари, Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар, Тошкент шаҳар прокурорлари ва уларнинг ўринбосарлари томонидан тафтиш тартибида протест келтирилиши мумкинлиги белгиланганлиги таъкидлаб ўтилди.
Шу билан бирга, вилоят ва унга тенглаштирилган маъмурий судлари томонидан тафтиш тартибида кўрилган ишлар бўйича суд ҳужжатлари, шунингдек Ўзбекистон Республикаси Олий суди томонидан кўрилган суд ҳужжатлари устидан Ўзбекистон Республикаси Олий судининг Маъмурий ишлар бўйича судлов ҳайъатига юқорида кўрсатилган шахслар томонидан тафтиш тартибида шикоят қилиниши, Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори ва унинг ўринбосарлари томонидан протест келтирилиши мумкинлиги белгиланганлиги айтиб ўтилди.
Тафтиш тартибидаги шикоят (протест) биринчи инстанция судининг ҳал қилув қарори, ажрими, қарори қонуний кучга кирган кундан эътиборан бир йил ичида берилиши, тафтиш тартибида шикоят (протест) бериш муддати кассация инстанцияси суди томонидан қарор қабул қилингунига қадар ўтган тақдирда, тафтиш тартибидаги шикоят (протест) кассация инстанцияси суди қарор қабул қилган кундан эътиборан уч ой ичида берилиши мумкинлиги белгиланган.
Ўз навбатида, тафтиш тартибида шикоят (протест) беришнинг ўтказиб юборилган муддати шикоят (протест) берган шахснинг илтимосномаси бўйича, агар илтимоснома тафтиш тартибида шикоят (протест) бериш муддати ўтган кундан эътиборан уч ой ичида берилган ва шикоят (протест) бериш муддатининг ўтказиб юборилиши сабаблари суд томонидан узрли деб топилган бўлса, тикланиши мумкинлиги алоҳида қайд этилган.
Мазкур қонун билан тафтиш инстанцияси томонидан тафтиш тартибидаги шикоят (протест)ни қабул қилиш, қабул қилишни рад қилиш, қайтариш, кўрмасдан қолдириш ва шикоят (протест) бўйича иш юритиш тугатиш, шунингдек ишни тафтиш инстанцияси судида кўриш тартиби белгиланган тушунтириб ўтилди.
Давра суҳбати давомида йиғилиш қатнашчилари ўзларини қизиқтирган масалалар юзасидан саволлар билан мурожаат қилиб, тегишли жавобларни олишди.
Ҳаммамизга маълумки, сўнгги йилларда мамлакатимизда суд тизимини янада такомиллаштириш ва мустаҳкамлаш, адолатли судловдан фойдаланиш имкониятини оширишга қаратилган кенг кўламли ислоҳотлар амалга оширилмоқда.
Шу билан бирга бугунги кунда суд қарорларини қайта кўришда вилоят ва унга тенглаштирилган судларнинг имкониятларидан самарали фойдаланиш, фуқаролар ва юридик шахсларнинг шикоят қилиш ҳуқуқидан фойдаланиш имкониятларини янада кенгайтариш, яъни суд қарорларини қайта кўриш институтни такомиллаштириш зарурлиги вужудга келди.
Суд ҳокимиятининг чинакам мустақиллигини таъминлаш, судлар фаолияти самарадорлиги ва одил судлов сифатини ошириш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023 йил 16 январь кунидаги “Одил судловга эришиш имкониятларини янада кенгайтириш ва судлар фаолияти самарадорлигини оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПФ-11-сонли Фармони қабул қилинди.
Ушбу Фармонга кўра, суд қарорларининг қонунийлигини, асослилигини ва адолатлилигини текшириш институти ислоҳ қилиниши назарда тутилган.
Хусусан, вилоят ва унга тенглаштирилган судлар томонидан апелляция ёки кассация тартибида кўрилган ишларни мазкур судларда тафтиш тартибида қайта кўриб чиқиш, шунингдек вилоят ва унга тенглаштирилган судлар томонидан тафтиш тартибида кўрилган ишларни Олий суднинг судлов ҳайъатларида тафтиш тартибида қайта кўриб чиқиш каби қонун ҳужжатларга ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш, яъни ушбу Фармон билан янги институт “тафтиш инстанцияси” жорий қилиниши белгиланган.
Суд қарорларининг қонунийлигини, асослилигини ва адолатлилигини текшириш институти ислоҳ қилиниши давоми сифатида Ўзбекистон Республикасининг 2023 йил 25 декабрдаги “Суд қарорларининг қонунийлиги ва асослилигини текшириш тартиби такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодексига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш ҳақида”ги ЎРҚ-889-сонли Қонуни қабул қилиниши ҳисобланади.
Мазкур қонун билан Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодексига ўзгартириш ва қўшимчалар киритилиб, 28-боб билан тўлдирилган.
Хусусан, туманлараро маъмурий судларнинг қонуний кучга кирган, апелляция ёки кассация тартибида кўрилган ишлар бўйича ҳал қилув қарори, ажрими, қарори, шунингдек апелляция ёки кассация инстанцияси судининг қарори, ажрими устидан вилоят ва унга тенглаштирилган маъмурий судларига ишда иштирок этувчи шахслар, шунингдек ишда иштирок этишга жалб қилинмаган, аммо ҳуқуқлари ва мажбуриятлари тўғрисида суд ҳал қилув қарори қабул қилган шахслар, Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича вакил томонидан тафтиш тартибида шикоят қилиниши, Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори ва унинг ўринбосарлари, Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар, Тошкент шаҳар прокурорлари ва уларнинг ўринбосарлари томонидан тафтиш тартибида протест келтирилиши мумкинлиги белгиланган.
Шу билан бирга, вилоят ва унга тенглаштирилган маъмурий судлари томонидан тафтиш тартибида кўрилган ишлар бўйича суд ҳужжатлари, шунингдек Ўзбекистон Республикаси Олий суди томонидан кўрилган суд ҳужжатлари устидан Ўзбекистон Республикаси Олий судининг Маъмурий ишлар бўйича судлов ҳайъатига юқорида кўрсатилган шахслар томонидан тафтиш тартибида шикоят қилиниши, Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори ва унинг ўринбосарлари томонидан протест келтирилиши мумкинлиги белгиланган.
Тафтиш тартибидаги шикоят (протест) биринчи инстанция судининг ҳал қилув қарори, ажрими, қарори қонуний кучга кирган кундан эътиборан бир йил ичида берилиши, тафтиш тартибида шикоят (протест) бериш муддати кассация инстанцияси суди томонидан қарор қабул қилингунига қадар ўтган тақдирда, тафтиш тартибидаги шикоят (протест) кассация инстанцияси суди қарор қабул қилган кундан эътиборан уч ой ичида берилиши мумкинлиги белгиланган.
Ўз навбатида, тафтиш тартибида шикоят (протест) беришнинг ўтказиб юборилган муддати шикоят (протест) берган шахснинг илтимосномаси бўйича, агар илтимоснома тафтиш тартибида шикоят (протест) бериш муддати ўтган кундан эътиборан уч ой ичида берилган ва шикоят (протест) бериш муддатининг ўтказиб юборилиши сабаблари суд томонидан узрли деб топилган бўлса, тикланиши мумкинлиги алоҳида қайд этилган.
Мазкур қонун билан тафтиш инстанцияси томонидан тафтиш тартибидаги шикоят (протест)ни қабул қилиш, қабул қилишни рад қилиш, қайтариш, кўрмасдан қолдириш ва шикоят (протест) бўйича иш юритиш тугатиш, шунингдек ишни тафтиш инстанцияси судида кўриш тартиби белгиланган.
Хулоса қилиб айтганда, “тафтиш инстанцияси” институти жорий қилиниши фуқаролар ва тадбиркорларнинг судга шикоят қилиш ҳуқуқи кафолатларини янада ошириш, уларнинг бузилган ҳуқуқлари ва эркинликларини, шунингдек қонуний манфаатларини кенгроқ ҳимоя қилиш, одил судловга эришиш даражасини янада ошириш, ишларнинг сифатли ва ўз вақтида кўрилиши, суд қарорларини қайта кўришда ўрта бўғин — вилоят судлари ва уларга тенглаштирилган судлар имкониятларидан самарали фойдаланиш, шунингдек фуқароларнинг судлардаги ортиқча харажатлари тежалиши ҳамда мамлакатимизда қонун устуворлигини янада мустаҳкамлаш учун замин яратади.
Кейинги йилларда “Янги Ўзбекистон – янги суд” принципи доирасида аҳолининг одил судловга эришиш имкониятларини янада кенгайтиришга, инсоннинг қадр-қиммати устуворлигини таъминлашга қаратилган муҳим ислоҳотлар амалга оширилди.
Хусусан, мамлакатимизда давлат органлари ва мансабдор шахсларнинг фаолияти устидан самарали суд назоратини ўрнатиш, шунингдек фуқаролар ва тадбиркорлик субъектларининг одил судловга эришиш даражасини ошириш, давлат органлари билан муносабатларда фуқаролар ва тадбиркорлик субъектлари ҳуқуқларининг самарали ҳимоя қилинишини таъминлаш борасида изчил ислоҳотлар амалга оширилмоқда.
Шу билан бирга бугунги кунда суд қарорларини қайта кўриш институтининг таҳлили мазкур институтни такомиллаштириш орқали амалдаги тартибни қайта кўриб чиқиш зарурлигини кўрсатди.
Жумладан, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023 йил 16 январдаги “Одил судловга эришиш имкониятларини янада кенгайтириш ва судлар фаолияти самарадорлигини оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги Фармонида суд қарорлари қонуний, асосли ва адолатли қабул қилинганлигини текширишнинг фуқароларга қулай ва соддалаштирилган тартибини яратиш белгиланди.
Шунингдек, Ўзбекистон Республикасининг 2023 йил 25 декабрдаги “Суд қарорларининг қонунийлиги ва асослилигини текшириш тартиби такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодексига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш ҳақида” ги ЎРҚ-889-сонли Қонуни қабул қилинди.
Мазкур Қонун 2023 йил 26 декабрь куни оммавий ахборот воситаларида эълон қилинди.
Қонунга мувофиқ, маъмурий судлар қарорларининг қонунийлиги ва асослилигини текшириш механизмлари янада такомиллаштирилиб, суд қарорларини қайта кўришнинг янги тартиби жорий этилди.
Қонун асосида 2024 йил 1 январдан бошлаб туманлараро маъмурий судлари томонидан биринчи инстанция судида кўрилган ишларни вилоят маъмурий судлари ва унга тенглаштирилган судларда апелляция ёки кассация тартибида, вилоят маъмурий судлари ва унга тенглаштирилган судлар томонидан апелляция ёки кассация тартибида кўрилган ишларни мазкур судларда тафтиш тартибида қайта кўриб чиқиш белгиланди.
Шунингдек, вилоят маъмурий судлари ва унга тенглаштирилган судлар томонидан тафтиш тартибида кўрилган ишларни Олий суднинг маъмурий ишлар бўйича судлов ҳайъатида, ўз навбатида, судлов ҳаъати томонидан кўрилган ишларни Олий суд Раёсатида тафтиш тартибида кўриб чиқиш жорий этилди.
Аҳамиятли жиҳатларидан яна бири шундаки, қонун билан апелляция, кассация инстанцияси судлари томонидан ишни янгидан кўриш учун қуйи судларга юбориш тартибини бекор қилиш ва улар томонидан иш бўйича якуний қарор қабул қилиш назарда тутилди.
Қонун билан суд қарорлари устидан кассация ва тафтиш тартибида шикоят қилиш муддатлари ҳам ўзгартирилди.
Хусусан, кассация шикояти (протести) биринчи инстанция судининг ҳал қилув қарори қонуний кучга кирган кундан эътиборан олти ой ичида, тафтиш тартибидаги шикоят (протест) эса, биринчи инстанция судининг ҳал қилув қарори, ажрими, қарори қонуний кучга кирган кундан эътиборан бир йил ичида бериладиган бўлди.
Тафтиш тартибидаги шикоят (протест) бериш муддати қуйи инстанция судлари томонидан ишни кўриш натижалари бўйича қарор қабул қилингунига қадар ўтган бўлса, шикоят (протест) ушбу судлар томонидан ишни кўриш натижалари бўйича қарор қабул қилинган кундан эътиборан уч ой ичида берилиши мумкин, яъни яна қўшимча уч ойлик муддат берилиши назарда тутилди.
Олий суд Раёсатига Олий суд раисининг, Бош прокурорнинг протести тегишли шахсларнинг мурожаати келиб тушган кундан эътиборан уч ой ичида, лекин судлов ҳайъати томонидан ишни тафтиш тартибида кўриш натижалари бўйича қарор қабул қилинган кундан эътиборан олти ойдан кечиктирмай киритилиши мумкин.
Суд қарорлари устидан апелляция, кассация ва тафтиш тартибидаги шикоят (протест) беришнинг ўтказиб юборилган муддати шикоят (протест) берган шахснинг илтимосномаси бўйича, агар илтимоснома шикоятни (протестни) бериш муддати ўтган кундан эътиборан уч ойдан кечиктирмай берилган ва шикоят (протест) бериш муддати ўтказиб юборилишининг сабаблари судья (суд) томонидан узрли деб топилган бўлса, тикланиши мумкин.
Олий суд Раёсатининг қарори якуний ҳисобланади ва унинг устидан шикоят қилинмайди, протест келтирилмайди.
Юқоридагилардан англаш мумкинки, ушбу Қонун билан Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодексига ишларни кўришнинг ўта марказлаштирилишига барҳам бериш, фуқароларнинг олис ҳудудлардан судга келиб сарсон бўлишининг олдини олиш мақсадида вилоят судлари ва уларга тенглаштирилган судларда ишлар апелляция ёки кассация ва тафтиш тартибида кўрилишини, ишлар тафтиш тартибида Ўзбекистон Республикаси Олий судининг Маъмурий ишлар бўйича судлов ҳайъатида ва алоҳида ҳолларда Ўзбекистон Республикаси Олий суди Раёсатида кўрилишини ҳамда юқори инстанция судлари томонидан ишларни янгидан кўриш учун биринчи инстанция судига юбориш тартиби бекор қилинишини назарда тутувчи ўзгартириш ва қўшимчалар киритилди.
Мазкур Қонун одил судловга эришиш даражасини янада оширишга, ишларнинг сифатли ва ўз вақтида кўрилишига, суд қарорларини қайта кўришда ўрта бўғин – вилоят судлари ва уларга тенглаштирилган судлар имкониятларидан самарали фойдаланишга, шунингдек фуқароларнинг судлардаги ортиқча харажатлари тежалишига хизмат қилади.
Фуқаролар ва юридик шахсларнинг бузилган ёки низолашилаётган ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларини суд йўли билан ҳимоя қилиш борасида маъмурий судлар томонидан муайян ишлар амалга оширилмоқда.
Вилоят маъмурий судларида келгусидаги устувор вазифаларни белгилаш мақсадида, 2023 йил давомида Сирдарё вилоят маъмурий судлари томонидан давлат органлари ва ташкилотларнинг, уларнинг мансабдор шаҳсларини қарорлари ҳақиқий эмас деб топилиши таҳлил қилинди.
Таҳлил натижаларидан кўринишича, вилоят маъмурий судлари томонидан 2023 йилда жами кўриб чиқилган маъмурий ишлардан 248 таси ёки 44,2 фоизини ҳоким қарорларини ҳақиқий эмас деб топиш билан боғлиқ низоларни ташкил қилган.
Шундан, вилоят ҳудудидаги ҳокимларнинг 121 та қарори ҳақиқий эмас деб топилган.
Жумладан, Мирзаобод туман ҳокимининг 25 та, Гулистон туман ҳокимининг 22 та, Сирдарё туман ҳокимининг 20 та, Ховос туман ҳокимининг 14 та, Гулистон шаҳар ҳокимининг 11 та, Сайхунобод туман ҳокимининг 9 та, Янгиер шаҳар ҳокимининг 8 та, Боёвут туман ҳокимининг 6 та, Оқолтин туман ҳокимининг 2 та, бошқа ҳокимликларниг 4 та қарорлари ҳақиқий эмас деб топилиб, жисмоний ва юридик шахсларнинг бузилган ҳуқуқлари суд томонидан тикланган.
Сирдарё вилоятида ҳоким қарорларининг ҳақиқий эмас деб топилиши кўрсаткичи 2022 йилга нисбатан 2023 йилда 5,2 фоизга ошган.
Маъмурий ишларнинг судда кўрилиши натижалари бўйича ҳокимликларга 2023 йилда 96 та хусусий ажримлар чиқарилган.
Шунингдек, вилоят маъмурий судлари томонидан 2023 йилда жами кўриб чиқилган маъмурий ишлардан 177 таси ёки 31,5 фоизини солиқ органи қарорларини ҳақиқий эмас деб топиш билан боғлиқ низоларни ташкил қилган.
Ушбу ишлар бўйича Сирдарё вилоят солиқ бошқармаси, туман (шаҳар) солиқ инспекцияларининг 67 та қарори ҳақиқий эмас деб топилган.
Маъмурий ишларнинг суддда кўрилиши натижалари бўйича солиқ органларига 2023 йилда 41 та хусусий ажримлар чиқарилган. Мазкур маълумотлар Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023 йил 27 ноябрдаги ПФ-200-сонли “Коррупцияга қарши курашиш тизимини янада такомиллаштириш ҳамда давлат органлари ва ташкилотлари фаолияти устидан жамоатчилик назорати тизими самарадорлигини ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармони билан тасдиқланган “Коррупцияга қарши курашиш бўйича 2023-2024 йилларга мўлжалланган давлат дастури” талаблари доирасида тақдим этилмоқда.
На общественных приемах в Народной приемной президента Кашкадарьинской области также рассматривалось дело двух человек, которые были несправедливо осуждены и оштрафованы Кашкадарьинским областным уголовным судом в кассационном порядке.
Дильфуза Мейланова, 8-летняя жительница Гузарского района, решила свою проблему. В 2012 году судебные органы расследовали дело о женщине, которая не могла получить свидетельство о рождении своего домашнего ребенка, и ее ребенку было выдано свидетельство о рождении.
Во время общественных приемов было трудоустроено более 50 граждан, около 30 соискателей получили льготные кредиты, 25 получили ордера на лечение. Инвалидные коляски и протезно-ортопедические изделия были переданы нуждающимся в дар.
Всего в ходе живого выступления в Кашкадарьинском оазисе было изучено 1678 вопросов, поднятых 1655 людьми, из которых 572 были решены на месте. Юридические консультации и разъяснения были предоставлены по 524 апелляциям, а конкретные сроки и обязанности были установлены и отслежены для 582 апелляций, что потребовало дополнительного времени и изучения.
В 2015 году они были привлечены к ответственности Сурхандарьинским областным судом за дачу показаний под принуждением и необоснованные показания. То есть он был осужден за хищение, взяточничество и взяточничество.
Дополнительное расследование по их апелляциям доказало их невиновность в результате судебного разбирательства, и они были оправданы путем реабилитации.
Юлдуз Нормурадова, жительница махалли Айзабод Миришкорского района, также с большими надеждами пришла на общественный прием. Ее старший сын, 21 год, был приговорен к 15 годам лишения свободы. Он подал апелляцию в Верховный суд с просьбой освободить своего сына, который уже отбыл шесть лет своего срока. Обращение женщины в Верховный суд вселило в нее надежду.
При разрешении споров между субъектами хозяйствования стараются максимально примирить стороны. Торгово-промышленная палата получила 2 миллиарда 878 миллионов сумов от общества с ограниченной ответственностью «РАВОН СТРОЙ СИТИ», которое отвечает за интересы унитарного предприятия Строительно-монтажного и ремонтного управления Шуртанского газохимического комплекса Кашкадарьинской области. По инициативе суда о взыскании излишков денежных средств спор между сторонами был разрешен и достигнуто мировое соглашение.
Иск китайского инвестора оставлен без изменения, а решение судебной коллегии по экономическим вопросам о взыскании более 13 млрд 174 млн сумов в пользу узбекско-китайского СП с участием инвестора восстановлено в правах инвестора.
Дилафроз Ходжамурадова из Карши уже 12 лет живет в семейном общежитии, потому что у нее нет дома. У нее 4 ребенка. После смерти мужа, семейных забот и единоличной ответственности за воспитание детей женщина обратилась за помощью в регистрации места жительства на свое имя в общественной приемной. Обращение Дилафроз Ходжамурадовой и двух других женщин, проживающих в семейном общежитии, было одобрено.
В ходе общественных слушаний в Верховный суд поступило 886 обращений, из которых 278 разрешены на месте, а около 280 получили обоснованные объяснения. Из 239 апелляций, рассмотренных к исполнению, 134 были приняты Верховным судом к кассационной инстанции и направлены в соответствующую судебную коллегию. Заявления 18 граждан приняты к рассмотрению в апелляционной инстанции областного суда. Четырнадцать исков приняты судом первой инстанции и рассмотрены. 141 человек освобожден условно-досрочно. К выплате алиментов приказано 29 человек.
На общественных слушаниях 360 граждан обратились в Генеральную прокуратуру по различным вопросам, 62 из которых были решены на месте. Большинство обращений касались расследований и дознаний, исполнения судебных решений, социально-экономической, жилищной, финансовой помощи и коммунальных услуг. Из 21 гражданина, подавшего заявление о приеме на работу, 4 были трудоустроены в выбранных ими компаниях и организациях, а 17 были направлены на профессиональное обучение.
При приеме на работу МВД опросило 155 граждан, решило 49 вопросов на месте и курировало рассмотрение 101 заявления, требующего дальнейшего расследования.
Обиджон Худойбердиев, глава ООО Old Oasis Land Service, обратился в таможенную службу за практической помощью в выгрузке импортных мандаринов на его склад без уплаты таможенных пошлин. Учитывая наличие на складе общего пользования условий для качественного хранения продукции, заявка была удовлетворен
Последние слова всех подсудимых были заслушаны сегодня на продолжающемся судебном процессе по делу 22 человек, обвиняемых в массовых беспорядках в Сохском районе Ферганы в мае прошлого года.
Органом предварительного следствия им было предъявлено обвинение в совершении преступлений по статьям 244 (массовые беспорядки) и 219 (сопротивление государственному служащему или лицу, выполняющему гражданский долг) Уголовного кодекса Республики Узбекистан. Арестованы, 13 из них помещены под стражу. домашний арест в качестве меры предосторожности. Один из них несовершеннолетний.
31 мая 2020 года граждане Кыргызстана и Узбекистана смогут посетить село Чашма Сохского района Республики Узбекистан у источника «Чашма» на границе с селом Чечме Кадамжайского района Баткенской области. Кыргызстан. Массовые беспорядки вспыхнули в результате спора по поводу использования источника.
Прибывшие в село Чашма Сохского района для урегулирования спора представители местных властей и правоохранительных органов столкнулись с активным сопротивлением мятежников и получили различные травмы.
Дело находится в стадии рассмотрения с ноября прошлого года и близится к завершению.
Как сообщили в отделе по связям с общественностью и СМИ Ферганского областного суда, судебное разбирательство по инциденту в Сохе проходило на принципах открытости и прозрачности. Были допрошены 36 потерпевших и 21 свидетель.
Барча ҳуқуқлар ҳимояланган 2025 | Административный суд Сырдарьинской области